"Werkwijze Glaslicht - Glasinlood - 's-Hertogenbosch"
hoe zit het proces van een glas in lood raam maken in elkaar?
Hieronder een impressie van hoe het zou kunnen gaan...
Door het zo goed mogelijk beheersen van het eeuwenoude
glas in lood ambacht te combineren met mijn grote interesse in het
kunstenaarschap wil ik verrassende glas in lood ramen maken in een zo optimaal
mogelijke samenspraak met de klant.
Op de locatie waar het glas in lood raam
geplaatst gaat worden ga ik in gesprek met de toekomstige klant. Waar
moet het raam allemaal aan voldoen. Kleurcombinaties, textuur van
het glas, mat of doorzichtig, welke grootte? Wordt het glas in lood raam tussen
glaslatten geplaatst of (weer) in stopverf, in enkel of dubbel glas of wordt het
achter bestaand glas gehangen of geschroefd? Wat worden de overheersende vormen
(speels, strak, recht-toe-recht-aan, sierlijk, hoekig) of verwijst het naar een
bepaalde architectonische stroming ('dertiger jaren', de Stijl, Art Deco,
Jugendstil). Moet je er van binnen door naar buiten kunnen kijken of is het
juist bedoeld om hinderlijke inkijk vanaf de straat of (over)buren te voorkomen?
Waar komt de zon op, is er een straatlantaarn in de buurt, kun je er gemakkelijk bij om het schoon te houden?
Tijdens zo'n gesprek ter plaatse geef ik vervolgens een
prijsindicatie (*) en als we het daarover eens geworden zijn maak ik eventueel nog wat
digitale foto's van de situatie. Dan ga ik aan het werk door een aantal schetsen te maken. Die bespreken we dan samen (kan eventueel via email - digitale plaatjes) en zo ontstaat er een definitieve ontwerp-tekening. Op
mijn werkplaats heb ik "monster"boeken met glasvoorbeelden, zo kunnen we
komen tot een definitieve glas-keuze die ik dan ga inkopen (als ik het al niet
op voorraad heb). Daarna maak ik van het ontwerp een tekening op ware grootte en
als het een ingewikkeld en/of gebogen patroon betreft druk ik die tekening met
carbon papier door op een stuk karton (zoiets heet dan ook in ambachtstermen een
'carton'). Langs die kartonnen mallen snij ik zo precies mogelijk alle
stukken glas uit een grotere glasplaat. Zonodig bewerk ik vervolgens alle stukjes met
een knabbeltang totdat de afzonderlijke glasstukjes exact overeenkomen met
het 'carton'. Hierna kan ik de glaasjes in lood gaan zetten. Ook hier zijn
weer een paar mogelijkheden: heel smal lood (4 mm), smal lood (6 mm),
"normaal" lood (8 mm), breed lood (10 mm) of heel breed lood (12, 15 of
zelfs 20 mm!). Als dat af is moet het raam meestal in de loodkit gezet worden
(tegen het klapperen, tochten en kieren), nog even met wat houtkrullen en krijt schoonmaken
en klaar is Glaslicht...
repareren en restaureren
Graag renoveer en restaureer ik oude glas in lood ramen
en zie het als een uitdaging om achter het orginele glas (zowel wat textuur als
kleur) aan te gaan. Heb daartoe een redelijke voorraad oude maar kwalitatief goede
glasplaten en ruitjes tot mijn beschikking en zoek graag bij andere glazeniers
en/of glasverkopers naar exact de juiste kleur en/of textuur. Mocht het
kapotte glaasje uiteindelijk nergens te vinden zijn dan is het te overwegen om
alle soortgelijke orginele, maar onvindbare glaasjes te vervangen door iets wat
daar het dichtst bij in de buurt komt. Dat is namelijk geschikter dan er iets in te
zetten wat het nèt niet is.
Kleine reparaties (één of enkele gebarsten of
gebroken ruitjes in een nog stevig glas in loodraam) kunnen ter plekke worden
uitgevoerd door heel voorzichtig de loodranden rondom het kapotte ruitje open
te buigen en daar een nieuw ruitje in te zetten. Is het lood oud (en dus poreus
en breekbaar) dan is het vaak slimmer om het gehele raam eruit te halen en alle
glasstukjes opnieuw in het lood te zetten en tegelijkertijd de reparaties door
te voeren
Glas in lood in dubbelglas
Je ziet tegenwoordig erg veel glas-in-lood-panelen tussen dubbel glas zitten. Als een klant dit persé wil dan doe ik dat wel - dan zet ik de buitenranden van het nieuwe glas in lood raam in plaats van in H-loodprofiel in Y-loodprofiel, het loodflapje aan de buitenzijde wordt dan tussen de zijkanten van het dubbelglas geklemd. Maar ik vind dit in het algemeen niet mooi. Nog sterker, ik vind het erg zonde. De vlakke glasplaten van het dubbel glas halen alle schitteringen en nuances van het veelal mondgeblazen glas-in-loodraam weg. Er onstaat een strak, emotieloos raam. Het lood en de soldeerpunten moeten eigenlijk gepatineerd worden (want nieuwe blinkende loodlijnen vind ik uitgesproken lelijk en die zullen altijd blijven blinken aangezien ze nooit zullen oxideren) en gepatineerde ramen vind ik weer lelijker dan de vanzelf vanwege de oxidatie van het lood donkergrijs geworden glas in lood ramen. Maar goed, de klant is koning dus als mensen dat willen...
zie Glaslicht - Glasinlood - 's-Hertogenbosch